انتخاب عصاره گیر مناسب جهت استخراج فسفر قابل جذب و تعیین حد بحرانی فسفر برای گیاه ذرت در خاک های آهکی منطقه اصفهان

باتوجه به رشد جمعیت و مقدار عملکرد فعلی در واحد سطح، و نیاز آینده جمعیت نود میلیونی سال دوهزار برنامه های توسعه کشاورزی میباید بنحوی طرح و اجرا گردد که باعث افزایش تولیدات کشاورزی گردد. یکی از طرق افزایش تولیدات کشاورزی، افزایش عملکرد درواحد سطح میباشد . افزایش عملکرد در واحد سطح را میتوان با ارتقاء سطح حاصلخیزی خاک از طریق کودهای شیمیایی امکان پذیر نمود . آزمون خاک عبارت از برنامه ای است که توسط آن میتوان حاصلخیزی خاک را ارزیابی و مقدار کود شیمیایی مورد نیاز برای هرعنصر غذائی را مشخص نمود . این برنامه شامل مراحل 1) انتخاب تعدادی عصاره گیر 2) همبستگی 3) کالیبراسیون و 4) تفسیر نتایج میباشد. هدف از انجام این تحقیق انتخاب عصاره گیری مناسب (انجام آزمایش همبستگی) که بتواند در مدت کوتاه و با صرف هزینه کم، فسفر قابل جذب گیاه و حد بحرانی فسفر را برای گیاه ذرت با توجه به اهمیت این عنصر، درخاکهای منطقه مشخص نماید، میباشد. برای دستیابی به اهداف این مطالعه بر اساس سری خاکهای منطقه اصفهان از روی نقشه های خاک و گزارشات خاکشناسی استان اصفهان 70 محل انتخاب ونمونه برداری انجام شد و سپس آزمایشات فیزیکی و شیمیایی بر روی این نمونه ها انجام گردید سپس 24 نمونه ازبین 70 نمونه اولیه طوری انتخاب شد که دارای طیف وسیعی از نظر مقدار فسفر قابل جذب باشند و همچنین از نظر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی متنوع و منطقه وسیعی رااز نظر جغرافیائی بپوشاند. میزان فسفر قابل جذب این خاکها (نمونه های ثانویه) با استفاده از چهار روش عصاره گیری شامل : 1) nh4f 03ˆ0 نرمال در hcl 025ˆ0 نرمال 2) hcl 05ˆ0 نرمال و h2so4 025ˆ0 نرمال 3) nh4hco3 مولار و dtpa 005ˆ0 مولار در 6ˆ7 = ph 4)nahco3 5ˆ0 مولار در 5ˆ8 = phاستخراج شد . بمنظور انجام مطالعات گلخانه ای دو تیمار برای فسفر در نظر گرفته شد. یکی تیمار صفر و دیگری تیمار 100 میکروگرم برگرم فسفر براساس وزن خاک خشک و برای هرتیمار سه تکرار منظور گردید بنابراین با توجه به 24 نمونه خاک تعداد 144 گلدان مورد استفاده قرارگرفت . مقدار سه کیلوگرم خاک به هرگلدان اختصاص داده شد که در مورد تیمار صفر همه خاک یکجا در گلدان ریخته شد ولی در مورد تیمار 100 میکروگرم بر گرم فسفر، ابتداء دو کیلوگرم خاک در گلدان ریخته شد و مقدار فسفر هرگلدان بصورت کود سوپرفسفات تریپل با یک کیلوگرم خاک روئی مخلوط شد . به این ترتیب آزمایش با دو تیمار و سه تکرار بصورت طرح کاملا تصادفی به اجراء درآمد . نیاز گیاهان به ازت و آهن و روی نیز در طی مراحل رشد برآورده گردید، پس از گذشت هفت هفته از کشت گیاه (ذرت) گیاهان برداشت شده و پس از خشک شدن توزین گردیده و غلظت فسفر در نمونه های گیاهی اندازه گیری شد. جهت انتخاب عصاره گیر مناسب برای استخراج فسفر از خاک ضریب همبستگی (r) بین میزان فسفراستخراجی ازخاک توسط محلولهای عصاره گیر با سه پارامترمتفاوت شامل غلظت فسفر در گیاه، میزان فسفر جذب شده توسط گیاه و عملکرد گیاه از طریق روشهای آماری بدست آمد . نتایج بدست آمده نشان میدهد که روش شماره 3 dtpa` 005ˆ0 نرمال و nh4hco3 مولار) ضریب همبستگی بالاتری با میزان جذب فسفر (66ˆ0 =